مقایسه مدل آمیخته متناهی چندمتغیره با روش های تحلیل عاملی و خوشه ای در شناسایی الگوهای غذایی

سابقه و هدف: امروزه متخصصین علوم تغذیه جهت بررسی تأثیر کلی رژیم غذایی بر پیامد سلامتی از دیدگاه الگوی غذایی استفاده می کنند. الگوهای غذایی به طور معمول با دو روش آماری تحلیل عاملی یا تحلیل خوشه ای تعیین می شود. مدل های آمیخته در قالب ترکیبی از چند توزیع احتمالی یک چارچوب پارامتری برای مدل بندی اشکال توزیعی ناشناخته فراهم می کنند. اخیراً از مدل های آمیخته به عنوان روش سوم در تعیین الگوهای غذایی استفاده شده است بدین منظور علاوه بر دو روش موجود، در این مطالعه الگوهای غذایی را با استفاده از مدل آمیخته نیز به دست آورده و با دو روش دیگر مورد مقایسه قراردادیم. مواد و روشها: در این تحقیق از داده های 25 گروه غذایی 400 دختر دبیرستانی شهر اهر که در مطالعه رشیدی و همکاران به شیوه نمونه گیری خوشه ای جمع آوری شده بود استفاده شد. ابتدا الگوهای غذایی به دو روش تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای به دست آمد و بعد مدل آمیخته نرمال چند متغیره به این داده ها برازش شد و 5 الگوی غذایی به دست آمده از این روش با دو روش دیگر مورد مقایسه قرار گرفت. انتخاب مدل آمیخته مناسب با استفاده از معیار اطلاع آکاییک (aic) و معیار اطلاع بیزی (bic ) انجام شد. یافتهها: در روش تحلیل عاملی 3 الگوی غذایی که براساس بار عاملی شناسایی شد و در تحلیل خوشه ای 2 الگوی غذایی به دست آوردیم. با مدل آمیخته متناهی نرمال چند متغیره 5 الگوی غذایی به دست آمد که نسبت مصرف این 5 الگو به ترتیب 6%، 12%، 34%، 28% و 20% و هر الگو با بردار میانگین بیان شد. نتیجه گیری: با بررسی سه روش نتیجه می شود که مدل آمیخته نسبت به دو روش دیگر دارای دو مزیت است. اولاً نسبت افراد جامعه که از هر الگو استفاده می کنند را تعیین کند و ثانیاً میانگین مصرف گروه های غذایی در هر الگو مشخص است. بنابراین اطلاعات بیشتری نسبت به دو روش معمول به دست خواهد آمد. واژگان کلیدی: مدل آمیخته، تحلیل عاملی، الگوی غذایی